Πολλοί από σας θα αναρωτιούνται ποια είναι τα κύρια συστήματα ασφαλείας σε έναν ανελκυστήρα υδραυλικό ή μηχανικό. Παρακάτω, σας παρουσιάζουμε τα συστήματα που χρησιμοποιούνται συνήθως στους μηχανικούς ανελκυστήρες (σε επόμενο άρθρο, θα ακολουθήσει η ανάλυση των συστημάτων ασφαλείας σε υδραυλικούς ανελκυστήρες)

1) Σύστημα Φρένων – Αρπάγες

Το σύστημα αυτό βρίσκεται πάνω στο πλαίσιο στήριξης και κίνησης του θαλάμου και ενεργοποιείται σε περίπτωση υπερτάχυνσης του θαλάμου πάνω από ένα επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας

κίνησης του (συνήθως πάνω από το 15% της νόμιμης ταχύτητας του ανελκυστήρα) ή με την θραύση/χαλάρωση κάποιου συρματοσχοίνου.
Οι αρπάγες αυτές μπορούν να ‘φρενάρουν’ τον θάλαμο κατά την κάθοδο αλλά και κατά την άνοδο του θαλάμου, πάνω στις ράγες του ανελκυστήρα [σε μερικές περιπτώσεις τα φρένα μπορεί να ενεργοποιούνται μόνο κατά την κάθοδο. Σε αυτήν την περίπτωση χρησιμοποιείται φρένων στα συρματόσχοινα του ανελκυστήρα, τοποθετημένος στο μηχανοστάσιο].
Η υψηλή-αντικανονική ταχύτητας του θαλάμου ανιχνεύεται και ενεργοποιείται μέσω ενός άλλου συστήματος του ρυθμιστή ταχύτητας, ο οποίος μπορεί να είναι τοποθετημένος εντός του μηχανοστασίου ή εντός του φρεατίου ή ακόμα και επάνω στο πλαίσιο στήριξης του θαλάμου (σε ειδικούς ανελκυστήρες χωρίς μηχανοστάσιο) και είναι ειδικά συνδεδεμένος με τα φρένα του ανελκυστήρα.
Επίσης, με την ενεργοποίηση των φρένων ή του ρυθμιστή ταχύτητας, όλο το ηλεκτρικό κύκλωμα ελέγχου του ανελκυστήρα τίθεται εκτός λειτουργίας, μέσω ειδικών διακοπτών που βρίσκονται αντίστοιχα πάνω σε αυτά, με αποτέλεσμα ο ανελκυστήρας να μην μπορεί να δεχθεί εντολές κίνησης, έως ότου τα συστήματα αυτά επανέλθουν στην κανονική τους λειτουργία. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Σύστημα Φρένων Οδηγών

Ρυθμιστής Ταχύτητας

Σύστημα Φρένου Συρματοσχοίνων

 2) Κλειδαριές & Επαφές Θυρών (Θυρών Ορόφων & Θαλάμου)

Όλες οι πόρτες ορόφων πρέπει να φέρουν επαφές ένδειξης κλειστής θύρας, καθώς και κλειδαριά η οποία εμποδίζει το άνοιγμα της θύρας, εάν ο θάλαμος δεν βρίσκεται πίσω από την πόρτα. Εάν κάποια πόρτα θαλάμου ή ορόφου παραβιαστεί-ανοίξει ο ανελκυστήρας σταματάει ακαριαία εάν κινείται ή δεν θα κινηθεί μέχρι να κλείσει η πόρτα.
Οι αυτόματες και οι ημιαυτόματες πόρτες (σε ανελκυστήρες μεταφοράς προσώπων) φέρουν ειδικά ελατήρια τα οποία ωθούν το κλείσιμο της πόρτας. Εαν δεν υπάρχει βλάβη στο σύστημα κλειδώματος των πορτών οι εξωτερικές πόρτες ορόφων, και εάν και μόνο ο ανελκυστήρας δεν βρίσκεται πίσω από την πόρτα, ανοίγει με ειδικό τριγωνικό κλειδί και μόνο από εξουσιοδοτημένα άτομα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (πχ απεγκλωβισμού προσώπων) είτε σε περίπτωση συντήρησης/ελέγχου του ανελκυστήρα.
Οι πόρτες θαλάμου παραβιάζονται μόνο από την άσκηση πάνω από ενός ορίου δύναμης, εσωτερικά ή εξωτερικά του θαλάμου.

Μηχανισμός Αυτόματης Πόρτας Θαλάμου

Κλειδαριά με επαφή, για ημιαυτόματες πόρτες ορόφου

Ειδικό κλειδί ανοίγματος πορτών ανελκυστήρα

3) Ηλεκτρικά Κυκλώματα Ασφαλείας

Σε κάθε μηχανικό ανελκυστήρα υπάρχουν ηλεκτρικά κυκλώματα τα οποία ακινητοποιούν τον ανελκυστήρα, όταν ανιχνεύσουν:

• Την χαλάρωση/θραύση του συρματοσχοίνου του ρυθμιστή ταχύτητας
• Την ύπαρξη βραχυκυκλώματος (στο κύκλωμα ασφαλείας, κινητήρα, θάλαμο κλπ)
• Την υπέρταση, υπόταση ή έλλειψη φάσης από το δίκτυο παροχής ρεύματος
• Την υπερβολική θερμοκρασία ή/και ‘ζόρισμα’ στον κινητήρα του ανελκυστήρα
• Την επικάθηση του θαλάμου ή του αντιβάρου επάνω στις επικαθήσεις στον πυθμένα του φρεατίου (μόνο για υδραυλικές επικαθήσεις)
• Την ύπαρξη υπέρβαρου στον θάλαμο και τον ακινητοποιούν μέχρι το βάρος να επανέλθει στα επιτρεπόμενα όρια του
• Την υπερδιαδρομή του θαλάμου, πάνω ή κάτω απο τα επιτρεπόμενα όρια στις ακραίες στάσεις
• Εσωτερικά σφάλματα του πίνακα ελέγχου (υπολειτουργία ρελέ, λάθος ανάγνωση αισθητήρων κλπ)
• Διαφορά στις στροφές του κινητήρα (μέσω encoder/παλμών)
• Κίνηση του θαλάμου πάνω από τα επιτρεπόμενα χρονικά όρια κίνησης

Πίνακας Ελέγχου Μηχανικού Ανελκυστήρα – Inverter

4) Επικαθήσεις Θαλάμου & Αντιβάρου

Οι επικαθίσεις ή αλλιώς προσκρουστήρες ή αποσβεστήρες πρέπει να τοποθετούνται σε κάθε ανελκυστήρα, στο κατώτερο όριο της διαδρομής του θαλάμου και του αντίβαρου. Οι επικαθίσεις αποσκοπούν στη μείωση της δύναμης κρούσης του θαλάμου / αντίβαρου όταν αυτός ξεπεράσει το κατώτερο σημείο της διαδρομής του κινούμενος προς τον πυθμένα, για οποιοδήποτε λόγο π.χ. αστοχία τερματικών διακοπτών ή περίπτωση μηχανικής αστοχίας όταν δεν θα ενεργοποιηθεί η αρπάγη λόγω του ότι δεν επιτεύχθηκε εγκαίρως η ταχύτητα ενεργοποίησης της. Να τονιστεί, ότι οι επικαθίσεις επιλέγονται βάσει του συνολικού φορτίου (βάρος σασί + βάρος θαλάμου + ονομαστικό φορτίο) και βάσει της ονομαστικής ταχύτητας.

Διάφορα Είδη Επικαθήσεων

5) Συστήματα Ασφαλείας του Συντηρητή

Ειδικοί διακόπτες που είναι τοποθετημένοι επάνω στην οροφή του θαλάμου, στο φρεάτιο και στον πίνακα ελέγχου ακινητοποιούν το θάλαμο ή ακυρώνουν το κύκλωμα ελέγχου από τους επιβάτες του ανελκυστήρα και δίνουν τον έλεγχο μόνο στον συντηρητή του ανελκυστήρα (μόνο από τον πίνακα ελέγχου ή από την οροφή του θαλάμου).

 Χειριστήριο Επιθεώρησης Θαλάμου & Φρεατίου

6) Σύστημα Αυτόματου Απεγκλωβισμού

Το σύστημα αυτό ενεργοποιείται σε περίπτωση διακοπής ρεύματος από το δίκτυο παροχής ρεύματος, ακυρώνει όλες τις κλήσεις που έχει δεχθεί ο θάλαμος και μεταφέρει τους επιβάτες του θαλάμου στην κοντινότερη στάση, με ασφάλεια, για την αποφυγή του εγκλωβισμού τους. Ο ανελκυστήρας παραμένει σε εκείνο το όροφο μέχρι να επανέλθει η ρεύμα από το δίκτυο.

Πίνακας Απεγκλωβισμού Μηχανικού Ανελκυστήρα